چند سال از معرفی کابل‌های استاندارد HDMI که برای انتقال صدا و تصویر طراحی شده‌اند، گذشته و حالا کاملاً محبوب و عمومی شده‌اند. DisplayPort هم قابلیت‌های بسیار خوبی دارد و شاید جایگزین HDMI باشد. در ادامه می‌خواهیم این دو پورت را بررسی کنیم و معایب و مزایای هر یک را مورد بررسی قرار دهیم. با ما باشید تا ببینیم در وسایل الکترونیکی جدیدی که می‌خریم، وجود کدام پورت مهم‌تر است.
HDMI سابقه‌ی خوبی دارد و آن را در بیشتر اتصالات دیجیتالی که در وسایل مختلف مثل تلویزیون‌ها، ست‌تاپ‌باکس‌ها، پخش‌کننده‌های بلو-ری، گیرنده‌های صوتی تصویری، کنسول‌های بازی، دوبین‌های دیجیتال و دوربین‌های فیلم‌برداری می‌بینیم. حتی در برخی گوشی‌ها و تبلت‌ها هم از این پورت استفاده شده است.
در بیشتر کامپیوترها و لپ‌تاپ‌ها پورت HDMI در نظر گرفته شده و هیچ کامپیوتر بدون کیسی بدون آن معنا ندارد، چرا که برای اتصال یک کامپیوتر به ست‌تاپ‌باکس یا کنسول بازی به منظور استفاده از نمایشگر آن، وجود HDMI الزامی است.
اما حضور پر رنگ HDMI ممکن است شما را از دیگر پورت‌های دیجیتال صوتی تصویری غافل کند. یکی از پورت‌های کاربردی DisplayPort است. دیسپلی‌پورت را در جدیدترین کامپیوترها، کارت‌های گرافیکی و همچنین لپ‌تاپ‌هایی که برای کاربران تجاری عرضه می‌شوند، در کنار HDMI می‌بینیم. البته در کامپیوترهای ویندوزی که برای کاربران عمومی طراحی شده‌اند کمتر با چنین پورتی مواجه شده‌ایم.
هر دو پورت HDMI و دیسپلی‌پورت قادر به ارسال ویدیوی دیجیتال با رزولوشن اچ‌دی و صدا به نمایشگر هستند. اما تفاوت این دو پورت در چیست؟ آیا یکی از این دو پورت نسبت به دیگری برتری کامل دارد یا کاربردهای وسیع‌تری دارد؟ می‌خواهیم به این سوال بپردازیم و قابلیت‌ها و کاربردهای هر یک را با دیگری مقایسه کنیم. در ابتدا می‌خواهیم نگاهی به تاریخچه‌ی این دو پورت استاندارد داشته باشیم و عوامل موثر روی هر یک را بررسی کنیم.
تاریخچه
HDMI مخفف High Definition Multimedia Interface یا رابط چندرسانه‌ای کیفیت بالا است و از زمانی که ۶ غول دنیای الکترونیک یعنی کمپانی‌های هیتاچی، پاناسونیک، فیلیپس، سیلیکون ایمیج، سونی و توشیبا به سمت استفاده از آن حرکت کردند، بیش از ۱۰ سال گذشته است. امروزه این پورت تحت لیسانس سیلیکون ایمیج در وسایل مختلف مورد استفاده قرار می‌گیرد و سایر کمپانی‌ها باید در قبال استفاده از آن هزینه‌ای را به این کمپانی بپردازند. مشخصات این پورت هم توسط سیلیکون ایمیج به روز می‌شود.
و اما دیسپلی‌پورتی که عمر کمتری نسبت به HDMI دارد: این پورت تحت نظر اتحادیه‌ی استانداردهای الکترونیکی ویدیو یا VESA توسعه یافته و توسط همین اتحادیه کنترل می‌شود. این اتحادیه شامل کمپانی‌های زیادی است، از ای‌ام‌دی گرفته تا ZIPS، همگی عضو VESA می‌باشند.
در سال ۲۰۰۶ دیسپلی‌پورت به عنوان جایگزینی برای پورت آنالوگ VGA (یا Video Graphic Array به معنی آرایه‌ی گرافیکی ویدیویی) که در سال ۱۹۸۷ معرفی شده بود و همچنین پورت DVI (یا Digital Video Interface به معنی رابط ویدیویی دیجیتال) که در سال ۱۹۹۹ معرفی شده بود، معرفی شده است. این دو پورت اصولاً برای کامپیوترها طراحی شده بودند. دیسپلی‌پورت یک محصول کاملاً رایگان است.
جالب اینجاست که از ۶ کمپانی که قبلاً HDMI را معرفی کرده بودند، تنها دو کمپانی هیتاچی و فیلیپس در اتحادیه‌ی VESA عضو نیستند و بقیه دیسپلی‌پورت را همراهی خواهند کرد.
کانکتورها
کانکتور HDMI دارای ۱۹ پین است و معمولاً در ۳ اندازه‌ی مختلف استفاده می‌شود. نوع A استاندارد است، نوع C مینی نام دارد و نوع D که کوچک‌ترین اندازه را دارد، میکرو نام دارد. پرکاربردترین اندازه همان نوع A است و البته یک اندازه‌ی دیگر به نام E هم معرفی شده که بیشتر در صنعت خودرو کاربرد دارد.
بیشتر کانکتورهای HDMI از طریق اصطکاک در موقعیت خود قفل می‌شوند و لذا محکم در سوکت فرو می‌روند اما برخی از سازندگان مکانیزم‌های خاصی برای قفل شدن کانکتور پیش‌بینی کرده‌اند که از شل شدن آن جلوگیری می‌کند.
سه اندازه‌ی متداول کانکتور HDMI در تصویر زیر نمایش داده شده‌اند:
دیسپلی‌پورت دارای ۲۰ پین است و در ۲ اندازه تولید می‌شود: دیسپلی‌پورت و مینی دیسپلی‌پورت، توجه کنید که اندازه‌ی مینی در تبلت سرفیس پرو مایکروسافت به کار رفته است.
اینتل با ترکیب کردن امکانات مینی دیسپلی‌پورت و اطلاعات رابط PCI Express، رابط جدیدی به نام تاندربولت را معرفی کرد که در بحث این مقاله نمی‌گنجد.
بیشتر کانکتورهای دیسپلی‌پورت برای قفل شدن از مکانیزم‌های مختلف بهره می‌برند تا ارتباط به صورت ناگهانی قطع نشوند اما در مشخصات رسمی کانکتور دیسپلی‌پورت، اثری از مکانیزم قفل شونده نمی‌بینیم.
همان‌طور که قبلاً گفتیم، کانکتور نوع D اتصال HDMI در برخی گوشی‌ها استفاده شده است اما هنوز هیچ سازنده‌ای به غیر از مایکروسافت از دیسپلی‌پورت و حتی مینی دیسپلی‌پورت در محصولات کوچک همراه استفاده نکرده است. در مورد مکانیزم قفل شوندگی موضوع برعکس است به این صورت که در کانکتورهای HDMI معمولی به ندرت مکانیزم قفل شوندگی خاصی به غیر از اصطکاک در نظر گرفته شده اما برای کانکتورهای دیسپلی‌پورت، مکانیزم‌های مناسبی طراحی و ساخته شده است.
کابل
بزرگ‌ترین مشکلی که در استاندارد کابل‌های HDMI وجود دارد این است که تنها ۴ نوع کابل برای آن معرفی شده که همگی در سال ۲۰۱۰ نهایی شده‌اند. بنابراین کابل‌های قدیمی‌تر بدون اینکه برچسب مناسبی برای معرفی قابلیت‌ها و مشخصات خود داشته باشند، مورد استفاده قرار می‌گیرند و مشکلی که در عمل پیش می‌آید این است که اگر برخی از کابل‌ها که حداقل‌های لازم برای انجام عملی خاص را ندارد، استفاده شود، مشکلاتی از قبیل وجود نویز در صدا، عیوب کوچک در ویدیو و ناهماهنگی صدا و ویدیو پیش می‌آید.
برای آشنایی بهتر با ۴ نوع کابلی که در سال ۲۰۱۰ استانداردسازی شده به مشخصاتشان توجه کنید:
کابل استاندارد HDMI: پهنای باند کافی برای انتقال صحیح ویدیوهای ۷۲۰p و ۱۰۸۰i را فراهم می‌کند.
کابل HDMI به همراه اترنت: پهنای باند آن مثل کابل استاندارد HDMI است با این تفاوت که از اترنت ۱۰۰ مگابیت در ثانیه‌ای هم پشتیبانی می‌کند.
کابل HDMI سرعت بالا: این کابل پهنای باند بیشتری را فراهم می‌کند تا بتوان ویدیوهایی با رزولوشن ۱۰۸۰p و بالاتر تا نهایتاً ۴۰۹۶ در ۲۱۶۰ پیکسل یا به عبارت دیگر ویدیوهای ۴K را منتقل کرد. البته در مورد ویدیوی ۴K با بیشینه‌ی نرخ نوسازی ۲۴ هرتز است که برای فیلم‌ها خوب است اما برای بازی‌ها مشکل‌ساز خواهد بود. این کابل برای انتقال ویدیوهای سه‌بعدی هم مناسب است.
کابل HDMI سرعت بالا به همراه اترنت: مثل مورد قبلی است با این تفاوت که از اترنت ۱۰۰ مگابیت در ثانیه‌ای هم پشتیبانی می‌کند.
هنگام خرید یک کابل HDMI برای انتقال ویدیوهای ۱۰۸۰p از کامپیوتر یا پخش‌کننده بلو-ری به نمایشگر، به برچسب آن توجه کنید.
هر ۴ نوع کابل معرفی شده قابلیتی به نام کانال برگشت صدا یا ARC دارند و می‌توانند صدا را از تیونر تلویزیونی که در تلویزیون HDTV شما وجود دارد به گیرنده‌ی صوتی تصویری منتقل کنند. قبل از معرفی ARC برای پخش صدا از طریق تلویزیون‌های HDTV می‌بایست یک کابل صدا هم برای ارتباط صوتی گیرنده‌ی صوتی تصویری و تلویزیون استفاده می‌شد. توجه: اگر از تلویزیون کابلی یا ماهواره‌ای و ستاپ‌باکس استفاده می‌کنید، نیازی به ARC نخواهید داشت.
در مشخصه‌های HDMI بیشینه‌ی طول کابل ذکر نشده همان‌طور که در مورد جنس آن مطلبی عنوان نشده است. سیم‌های مسی معمول‌ترین جنس هستند و طبق لیسانس HDMI می‌توان برای انتقال سیگنال از کابل‌های CAT 5 و CAT 6 تا نهایت فاصله‌ی ۱۶۴ فوت یا ۵۰ متری، از کابل کواکسیال تا نهایت فاصله‌ی ۳۰۰ فوت یا ۹۰ متری و کابل فیبری برای فواصل بیش از ۳۲۸ فوت یا ۱۰۰ متری استفاده کرد.
دسته‌ی دیگری از کابل‌های HDMI به نام کابل فعال یا Active Cable هستند و می‌توانند بلندتر و باریک‌تر باشند. در واقع درون این کابل‌ها مداراتی تعبیه شده که سیگنال را تقویت می‌کند تا مقاومت کابل در برابر عبور جریان که به دلیل باریکی و بلندی آن افزایش می‌یابد، مشکل‌آفرین نشود. در کابل‌های منفعل یا Passive Cable، مقاومت بالای سیم مزاحم عبور جریان می‌شود. مزیت دیگر کابل‌های فعال این است که به دلیل ضخامت کمتر دربرابر به خم‌شدگی کمتر از کابل‌های ضخیم حساسیت نشان می‌دهند.
کابل دیسپلی‌پورت تعریف بسیار ساده‌تری دارد و تنها یک نوع است. آنچه امروز متداول است دیسپلی‌پورت ۱٫۲ می‌باشد که پهنای باند کافی برای انتقال ویدیوهایی با رزولوشن ۳۸۴۰ در ۲۱۶۰ پیکسل با نرخ نوسازی ۶۰ هرتز را فراهم می‌کند و از انواع ویدیوهای سه بعدی نیز پشتیبانی می‌کند. با دیسپلی‌پورت می‌توان صدای دیجیتال چندکاناله را نیر منتقل کرد. اما ضعف دیسپلی‌پورت در این است که نمی‌تواند اطلاعات اترنت را منتقل کند و در این استاندارد چیزی به نام کانال برگشت صدا یا ARC وجود ندارد.
دو کانکتور دیسپلی‌پورت و مینی دیسپلی‌پورت
با استفاده از یک آداپتور ساده می‌توان کابل دیسپلی‌پورت را به نمایشگری که پورت VGA دارد، متصل کرد. این امکان برای اتصال لپ‌تاپ به ویدیو پروژکتورهای قدیمی بسیار مفید واقع می‌شود. برای اتصال دیسپلی‌پورت به یک پورت DVI یا HDMI تکی هم آداپتورهایی وجود دارد. البته HDMI را نیز می‌توان به واسط DVI متصل کرد.
یک کابل مسی منفعل دیسپلی‌پورت پهنای باند بسیار بالایی دارد چرا که با طول ۶٫۵ فوتی یا ۲ متری هم از پس انتقال ویدیوهایی با رزولوشن ۳۸۴۰ در ۲۱۶۰ پیکسل برمی‌آید. اگر بخواهید طول کابل را تا ۵۰ فوت یا ۱۵ متر افزایش دهید، طبق استاندارد پهنای باند مفید به ویدیوهای ۱۰۸۰p محدود خواهد شد. البته استاندارد حداقل‌ها را در نظر گرفته و محافظه‌کارانه برخورد کرده است به طوری که در عمل با یک کابل ۱۵ متری می‌توان ویدیوهایی با رزولوشن ۲۵۶۰ در ۱۶۰۰ پیکسل را هم به خوبی منتقل کرد که برای یک نمایشگر با کیفیت ۳۰ اینچی کافی است.
کابل مسی فعال دیسپلی‌پورت که توان موردنیاز را از کانکتور دیسپلی‌پورت می‌گیرد و با استفاده از اَمپلیفایر داخل کانکتور، سیگنال را تقویت می‌کند، کارایی بالاتری دارد به این معنی که اگر طول آن ۶۵ فوت یا ۲۰ متر باشد هم ویدیوهایی با رزولوشن ۲۵۶۰ در ۱۶۰۰ پیکسل را به راحتی منتقل می‌نماید. در نهایت کابل‌های فیبری دیسپلی‌پورت هستند که برای فواصل چند صد فوتی مناسب می‌باشند.
استریم صدا و تصویر
HDMI برای انتقال یک استریم ویدیویی و یک استریم صوتی کاربرد دارد و لذا در آن واحد می‌توان آن را تنها به یک نمایشگر متصل کرد. اگر یک نمایشگر مثل تلویزیون یا مانیتور داشته باشید، مشکلی نیست اما امروز بیشتر کاربران از بیش از یک نمایشگر استفاده می‌کنند. منظورمان تنها افرادی نیست که در بورس سهام می‌خرند و می‌فروشند، بلکه بازی‌خورها و مهندسین طراح هم به استفاده از چند مانیتور عادت کرده‌اند و راه برگشتی برای خودشان متصور نیستند.
یک کابل دیسپلی‌پورت از نهایتاً ۴ نمایشگر با رزولوشن ۱۹۲۰ در ۱۲۰۰ پیکسل پشتیبانی می‌کند که معادل دو مانیتور با رزولوشن ۲۵۶۰ در ۱۶۰۰ پیکسل است. هر نمایشگر استریم صدا و ویدیوی جداگانه‌ای را دریافت می‌کند. با توجه به اینکه برخی کارت گرافیک‌ها دارای چند خروجی دیسپلی‌پورت هستند، می‌توان ۶ نمایشگر را تنها به یک کارت گرافیک متصل کرد.
کدام کابل برای کار شما مناسب‌تر است؟
HDMI اساساً برای محصولات الکترونیکی عمومی طراحی شده است، محصولاتی از قبیل بلوری پلیر‌ها، تلویزیون‌ها، ویدیو پروژکتورها و مشابه این موارد. کابل‌های HDMI علی‌رغم مشخصات گیج‌کننده‌ی که از آن یاد شد، قابلیت‌هایی دارند که دیسپلی‌پورت در حال حاضر ندارد. اتحادیه‌ی VESA دیسپلی‌پورت را به عنوان قوی‌ترین واسط نمایشگر برای کامپیوترهای معرفی کرده و لذا قرار است مکمل HDMI باشد نه جایگزین آن.
متأسفانه به نظر می‌رسد که بیشتر سازندگان کامپیوتر و مخصوصاً تولیدکنندگان لپ‌تاپ و کامپیوتر بدون کیس، به این نتیجه رسیده‌اند که دیگر وقت آن است که HDMI کنار گذاشته شود. امیدواریم که این روند تغییر کند چرا که کارایی دیسپلی‌پورت برای کاربران معمولی بسیار کمتر از کاربران تجاری است.
فعلاً قرار نیست HDMI حذف بشود و ما هم خواهان این مسأله نیستیم اما نوبت آن است که تولیدکنندگان کامپیوتر از دیسپلی‌پورت هم استفاده کنند.
بهتر است در خرید HDTV، مانیتور و کامپیوتر بعدی خود به وجود دیسپلی‌پورت هم توجه داشته باشید. بیشتر تلویزیون‌ها، مانیتورها، کامپیوترها، لپ‌تاپ‌ها و کامپیوترهای بدون کیس دارای پورت HDMI هستند اما محصولات کمی با پشتیبانی از دیسپلی‌پورت رونمایی شده‌اند. در لپ‌تاپ‌های معمولی معمولاً خبری از دیسپلی‌پورت نیست و تنها HDMI و پورت‌های قدیمی‌تر مثل VGA حضور دارند، اما در لپ‌تاپ‌های تجاری به وجود این پورت هم توجه شده است.
اگر می‌خواهید لپ‌تاپ خود را در کنار یک مانیتور جداگانه مورد استفاده قرار دهید، بهتر است سراغ مدل‌هایی بروید که دیسپلی‌پورت دارند چرا که با استفاده از آداپتورهای ارزان‌قیمت می‌توانید خروجی HDMI و DVI را هم داشته باشید و مشکلی پیش نخواهد آمد، اما در عوض اگر چند مانیتور یا تلویزیون در اختیار شما قرار بگیرد، به راحتی می‌توانید از همه‌ی آنها استفاده کنید.
نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *
ذخیره نام، ایمیل و وبسایت من در مرورگر برای زمانی که دوباره دیدگاهی مینویسم.
لطفا پاسخ را به عدد انگلیسی وارد کنید:
